Kaostan Düzene Bölüm 8: Stratejinin Çarkı: Kültür, Sistem ve Uygulama Uyumu

Önceki Bölüm

Stratejik olmak, sadece iyi fikirler üretmek değil; o fikirleri yaşatacak yapılar kurmak demektir.Bir kurumun vizyonu ne kadar iddialı olursa olsun, onu gerçeğe dönüştürecek şey günlük uygulamaların, karar süreçlerinin ve kültürel alışkanlıkların birbirine senkronize şekilde işlemesidir.

İşte bu nedenle strateji, soyut bir plan değil; bir sistem mimarisidir.

1 | İyi İnsanlar, Kötü Sistemler

Danışmanlık pratiğimde en sık karşılaştığım cümlelerden biri şudur:“Aslında çok iyi bir ekibimiz var ama bir şeyler eksik.”

O eksik olan şey genellikle “sistem”dir.Çünkü insan kaynağı tek başına yeterli değildir. Ne kadar donanımlı, iyi niyetli ve çalışkan olursa olsun…Bir sistemin, o insanları ortak bir hedefe doğru hizalayacak mekanizmaları yoksa potansiyel, performansa dönüşemez.

Tıpkı bir saat gibi:Bir çarkın çok iyi işlemesi, diğer çarklarla uyum içinde değilse saatin doğru zamanı göstermesini sağlamaz.

2 | VRIO’nun Sessiz Gücü: “O” Harfi

Daha önceki bölümde VRIO çerçevesini tartışmıştık:Değerli, Nadir, Taklit Edilemez ve Organize.İşte bu son madde, yani “Organize”, çoğu zaman gözden kaçar ama aslında tüm yapının kilit taşıdır.

Bir kurumun sahip olduğu değerli kaynakları stratejiye dönüştürmesi için:

• Yapılarının net olması gerekir.

• Rollerin ve sorumlulukların tanımlı olması gerekir.

• Uygulamaların kültürel zeminle uyumlu olması gerekir.

Aksi hâlde en iyi insanlar bile rotasız kalır. Ve rotasızlık, uzun vadede dağınıklık ve tükenmişlik getirir.

3 | Kültür, Stratejinin Taşıyıcısıdır

Strateji bir haritaysa, kültür onun yoludur.Ama bu yol, asfalt gibi düz değildir.Zamanla şekillenir, kolektif davranışlarla oluşur.

Kurumsal kültür, çoğu zaman yazılı olmayan ama herkesin bildiği bir kurallar bütünüdür.İşte bu görünmeyen yapı, alınan stratejik kararların hayata geçmesini ya kolaylaştırır ya da engeller.

Peter Drucker’a atfedilen (sözün ona ait olduğu şüphelidir) meşhur söz burada hatırlanmalı:

“Kültür, stratejiyi kahvaltıda yer.”

Gerçekten güçlü bir kültür yoksa, en parlak stratejiler bile kısa sürede etkisiz hale gelir.

4 | Sistem ≠ Belge

Bazı kurumlarda sistem deyince anlaşılan şey “politika dokümanları”, “prosedür klasörleri” ve benzeri “kılavuz dokümanlar” oluyor.Oysa sistem, yaşayan bir şeydir.Kâğıtta yazan değil, uygulamada var olandır.

Bir sürecin gerçekten var olup olmadığını anlamak için şunu sorun:

“Bu sistem kriz anında da çalışıyor mu?”“Yöneticiler bu kurala uymak zorunda hissediyor mu?”“Çalışanlar bu yapıyı adil ve anlamlı buluyor mu?”

Eğer cevaplar net değilse, orada sadece bir belge, ama henüz bir sistem yoktur.

5 | Uyum: Sessiz ama Güçlü

Kültür, sistem ve uygulamalar arasında uyum varsa;

• Kurum daha az enerjiyle daha çok iş başarır.

• Çalışanlar belirsizlik yerine güven duyar.

• Stratejik kararlar zemine oturur ve sürdürülebilir hale gelir.

İşte bu yüzden stratejik olmak sadece “büyük düşünmek” değil, aynı zamanda “tutarlı olmak” demektir.Tutarlılık, sürdürülebilirliğin ilk şartıdır. Ve sürdürülebilirlik olmadan hiçbir strateji gerçek bir başarıya dönüşemez.

6 | Final: Düzenin Ritmi

“Kaostan Düzene” diyerek çıktığımız bu yazı yolculuğu, sadece kavramsal bir seri değil; aslında kurumsal hayatta bir arayışın ifadesiydi.

Bizim danışmanlık pratiğimizde her şey şu soruyla başlar:

“Kurumun gerçekten neye ihtiyacı var?”

Ve ardından gelen soru:

“Bunu gerçekleştirecek yapısal uyuma sahip mi?”

Stratejik İK, işte tam da bu uyumu kurmaya çalışan bir arka plandır.Adı duyulmaz ama ritmi hissedilir.Tıpkı iyi bir orkestra şefi gibi:

Görünmezdir ama bütünün ahenginden sorumludur.

Son Söz: Kaosun içinden bir melodi çıkarmak mümkün. Ama bunun için önce düzeni inşa edecek akla ve disipline ihtiyaç var.

📍Dr. Ali Emrah Özer

Yetenek Yönetimi Danışmanı | Eğitmen | Profesyonel Koç (ICF) | Özer İnsan Kaynakları Kurucusu